Είναι ο Κώδικας 1, ο οποίος σήμερα λανθάνει από τη Ζωσιμαία Δημόσια Κεντρική Ιστορική Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων. Το αγιολογικό μυθιστόρημα Βαρλαάμ και Ιωάσαφ συγκαταλέγεται ανάμεσα στα αριστουργήματα της βυζαντινής θρησκευτικής λογοτεχνίας και υπήρξε ένα από τα πιο αγαπητά και διαδεδομένα έργα της. Η μετάφραση/απόδοση στην ελληνική γλώσσα του βίου του Βούδα αποδίδεται στον θεολόγο και ποιητή του 8ου αιώνα, τον Ιωάννη Δαμασκηνό.
Περγαμηνό χειρόγραφο του 11ου/12ου αι. (1090-1110), Ακέφαλο, κολοβό και αστάχωτο, διαστ. 0,277×0,208. Ο κώδικας είχε 47 έγχρωμες εικόνες ημισέλιδους ή και μεγαλυτέρας (κατά Κυριακίδη) ή 43 (σύμφωνα με τη Der Nersessian ). Δωρίζεται στη Ζωσιμαία Σχολή το 1846 [Φ. 87β ενθύμισις: «Δι’ εμού Σταύρου Κομπατή του επιτροπεύοντος εις Μοναστήριον Δουραχάνης αφιερόθησαν εις την Δημόσιαν Σχολήν των Ιωαννίνων συνενέση του ηγουμένου Κυρίου Ανατολίου 1845 Μαΐου 4 Ιωά(ννινα)».] και καταγράφεται για πρώτη φορά το 1912.
Σήμερα φύλλα του υπάρχουν στην Αγγλία, Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Cambridge(φ.16) και στην Αμερική, στη Νέα Υόρκη , στο Τμήμα Χειρογράφων & Σπανίων Βιβλίων του Columbia University, Συλλογή Plimpton MS 009.
Ο κορμός του Κώδικα 1 της Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκης, με 141 φύλλα παραμένει εξαφανισμένος.
Εκδόθηκε από τη Sirarpie Der Nersessian, «L’illustration du roman de Barlaam et Joasaph, d’apres les cliches de la Frick Art Reference Library et de la Mission Gabriel Millet au Mont Athos». Preface de Charles Diehl”, Paris, 1937 (E. de Boccard).
| ΕΤΟΣ | ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ/ΜΑΡΤΥΡΙΑ |
| 1912 | Στίλπων Π. Κυριακίδης «Σύμμικτα. Κατάλογος των χειρογράφων της εν Ιωαννίνοις Ζωσιμαίας σχολής», Νέος Ελληνομνήμων τ. 9 (1912), 304-311. |
| 1937 | Sirarpie Der Nersessian, “L’illustration du roman de Barlaam et Joasaph, d’apres les cliches de la Frick Art Reference Library et de la Mission Gabriel Millet au Mont Athos. Preface de Charles Diehl”, Paris, 1937 (E. de Boccard). |
| 1937 | Ξυγγόπουλος, Α. «Βιβλιοκρισίαι», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, 1937, Έτος ΙΓ’, 423-430. |
| 1938 | Χρίστος Σούλης. Ε’ Κατάλογος των Χειρογράφων της Βιβλιοθήκης της Ζωσιμαίας Σχολής των παραδοθέντων εις την Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκην. Εν Ιωαννίνοις τη 5η Νοεμβρίου 1938 Ο Γυμνασιάρχης Χριστ. Σούλης |
| 1956 | Morton Smith, “Σύμμεικτα: Notes on Collections of Manuscripts in Greece” Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών [Journal of the Society for Byzantine Studies] 26 (1956): 380–93. |
| 1967 (Μάρτιος), 1968 (Απρίλιος)/1973 | Λίνου Πολίτη, «Παλαιογραφικά από την Ήπειρο», Επιστημονική Επετηρίς Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τ. 12, σ. 329 κ.εξ. και ιδιαίτερα σ. 336. |
| 1981 | Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Ιστορικό & Παλαιογραφικό Αρχείο «Μικροφωτογραφήσεις χειρογράφων και αρχείων Β’ 1978- 1980», Αθήνα 1981 (Λίνος Πολίτης, Αγαμέμνων Τσελίκας) |
