Το Υπουργείο Πολιτισμού, κηρύσσοντας το 2014 Έτος Γκρέκο αποφάσισε τη διοργάνωση μιας σειράς τιμητικών εκθέσεων και εκδηλώσεων, οι οποίες διήρκεσαν από το καλοκαίρι του 2014 έως και την άνοιξη του 2015. Στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος, το Μουσείο Μπενάκη σε συνεργασία με το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης διοργάνωσαν την Έκθεση «Ο Γκρέκο μεταξύ Βενετίας και Ρώμης».
Τα ιστορικά πρόσωπα που παρουσιάστηκαν στην έκθεση ήταν ο καρδινάλιος Alessandro Farnese, ο παραγγελιοδότης και μέντορας του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου κατά την παραμονή του στη Ρώμη, Fulvio Orsini, καθώς και ο μικρογράφος Giulio Clovio.
Επίκεντρο της Έκθεσης αποτέλεσαν οι δύο πίνακες του Θεοτοκόπουλου Η Βάπτιση του Χριστού και η Άποψη του Όρους Σινά, που κοσμούν το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
Η συμμετοχή της Ζωσιμαίας
Δεδομένου ότι η Έκθεση θέλησε να παρουσιάσει μια σπάνια, για τα ελληνικά δεδομένα, εικόνα του έργου του El Greco, παρουσιάστηκαν στοιχεία που αφορούν στην παραμονή του Γκρέκο στη Ρώμη, καθώς και ζωγραφικά έργα και χαρακτικά σημαντικών καλλιτεχνών του 16ου αι., αλλά και αρχειακό υλικό από μουσεία, ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Η Βιβλιοθήκη μας είχε την χαρά και την τιμή να συμμετέχει στην μεγάλη αυτή Έκθεση, έπειτα από πρόσκληση του κ. Άγγελου Δεληβορριά, Διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη και του κ. Νικολάου Χατζηνικολάου, Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας, του Παν/μίου Κρήτης και Επίτιμου Πρόξενου της Ισπανίας στην Κρήτη, με ένα σπανιότατο τεκμήριο.
Πρόκειται για το “Imagines et elogia virorum illustrium et eruditor ex antiquis lapidibus et nomismatibus expressa cum annotationibus ex bibliotheca Fulvi Ursini ” του Fulvio Orsini, 1η έκδοση στη Ρώμη από Ant. Lafrerij formeis το 1570 (χ.β. MDLXX). Η μοναδική γνωστή έως σήμερα, στις Ελληνικές Συλλογές, αυτή έκδοση είναι ένα βιβλίο εικονογραφίας του πάτρωνα του El Greco στη Ρώμη, Fulvio Orsini, ο οποίος τον φιλοξένησε στο Palazzo Farnese επί δύο χρόνια (1570-1572). Το “Imagines et elogia virorum illustrium et eruditor …” περιέχει μια πλούσια συλλογή χαρακτικών εικόνων προσωπικοτήτων της αρχαίας εποχής, τις οποίες ο Orsini συνέλλεξε από πάμπολλες αρχαίες πηγές (κυρίως προτομές, αγάλματα, λίθους, ή νομίσματα). Χρησιμοποίησε κυρίως λαξευτούς πολύτιμους λίθους από την ιδιωτική του συλλογή, καθώς και πολλούς από την συλλογή της οικογένειας Farneze. Ο Fulvio Orsini ανέπτυξε ιδιαίτερα την μελέτη της εικονογραφίας. Με βάση τη συστηματική έρευνά του και την επιστημονική μέθοδο της αυτοψίας κατάφερε να ταυτοποιήσει πολλά, άγνωστα μέχρι τότε πορτραίτα, τα οποία ακόμη και σήμερα ακόμη δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Για το λόγο αυτό το βιβλίο παρέμεινε για δύο αιώνες το σημαντικότερο στοιχειώδες έργο στον τομέα του.
Η έκδοσή της Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκης, η οποία πλαισίωσε τη σημαντική Έκθεση «Ο Γκρέκο μεταξύ Βενετίας και Ρώμης», προέρχεται από τη Συλλογή Σπυρίδωνα Λάμπρου.
Τα ιστορικά πρόσωπα που παρουσιάστηκαν στην έκθεση ήταν ο καρδινάλιος Alessandro Farnese, ο παραγγελιοδότης και μέντορας του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου κατά την παραμονή του στη Ρώμη, Fulvio Orsini, καθώς και ο μικρογράφος Giulio Clovio.
Επίκεντρο της Έκθεσης αποτέλεσαν οι δύο πίνακες του Θεοτοκόπουλου Η Βάπτιση του Χριστού και η Άποψη του Όρους Σινά, που κοσμούν το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
Η συμμετοχή της Ζωσιμαίας
Δεδομένου ότι η Έκθεση θέλησε να παρουσιάσει μια σπάνια, για τα ελληνικά δεδομένα, εικόνα του έργου του El Greco, παρουσιάστηκαν στοιχεία που αφορούν στην παραμονή του Γκρέκο στη Ρώμη, καθώς και ζωγραφικά έργα και χαρακτικά σημαντικών καλλιτεχνών του 16ου αι., αλλά και αρχειακό υλικό από μουσεία, ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Η Βιβλιοθήκη μας είχε την χαρά και την τιμή να συμμετέχει στην μεγάλη αυτή Έκθεση, έπειτα από πρόσκληση του κ. Άγγελου Δεληβορριά, Διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη και του κ. Νικολάου Χατζηνικολάου, Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας & Αρχαιολογίας, του Παν/μίου Κρήτης και Επίτιμου Πρόξενου της Ισπανίας στην Κρήτη, με ένα σπανιότατο τεκμήριο.
Πρόκειται για το “Imagines et elogia virorum illustrium et eruditor ex antiquis lapidibus et nomismatibus expressa cum annotationibus ex bibliotheca Fulvi Ursini ” του Fulvio Orsini, 1η έκδοση στη Ρώμη από Ant. Lafrerij formeis το 1570 (χ.β. MDLXX). Η μοναδική γνωστή έως σήμερα, στις Ελληνικές Συλλογές, αυτή έκδοση είναι ένα βιβλίο εικονογραφίας του πάτρωνα του El Greco στη Ρώμη, Fulvio Orsini, ο οποίος τον φιλοξένησε στο Palazzo Farnese επί δύο χρόνια (1570-1572). Το “Imagines et elogia virorum illustrium et eruditor …” περιέχει μια πλούσια συλλογή χαρακτικών εικόνων προσωπικοτήτων της αρχαίας εποχής, τις οποίες ο Orsini συνέλλεξε από πάμπολλες αρχαίες πηγές (κυρίως προτομές, αγάλματα, λίθους, ή νομίσματα). Χρησιμοποίησε κυρίως λαξευτούς πολύτιμους λίθους από την ιδιωτική του συλλογή, καθώς και πολλούς από την συλλογή της οικογένειας Farneze. Ο Fulvio Orsini ανέπτυξε ιδιαίτερα την μελέτη της εικονογραφίας. Με βάση τη συστηματική έρευνά του και την επιστημονική μέθοδο της αυτοψίας κατάφερε να ταυτοποιήσει πολλά, άγνωστα μέχρι τότε πορτραίτα, τα οποία ακόμη και σήμερα ακόμη δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. Για το λόγο αυτό το βιβλίο παρέμεινε για δύο αιώνες το σημαντικότερο στοιχειώδες έργο στον τομέα του.
Η έκδοσή της Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκης, η οποία πλαισίωσε τη σημαντική Έκθεση «Ο Γκρέκο μεταξύ Βενετίας και Ρώμης», προέρχεται από τη Συλλογή Σπυρίδωνα Λάμπρου.